Agranülositoz (Nötropeni) Nedir? Aranülositoz Nasıl Olur? Belirtileri Nelerdir?

Periferik kanda granülosit (nötrofil) sayısının azalmasıdır. Kişinin bakteriyel ve fungal enfeksiyonlara karşı eğilimini arttıran ciddi bir durum olarak kabul edilmelidir.

Aranülositoz Nasıl Olur?

1) Granülosit yapımındaki azalma: Kalıtımla ilgili olan­lar (Örn. Kronik enfantil agranülositoz, familial nötropeni, sıklik nötropeni ve pankreas yetmezliğinde görülen nötropeni gibi.

2) Akut nötropeni: Bazı sitostatikler (alkilleyici ajanlar), Fenotiyazin türevleri, antitiroid üaçlar, sulfonamidler, antihistaminikler ve antikonvulsifler akut nötropeniye sebep olurlar. Bunların çoğu ke­mik iliği içinde ya da periferik kanda granülositleri tahrip ederler.

3) Bazı enfeksiyöz hastalıklarda da agranülositoz oluşabilir. Tifo, paratifo, enfluenza, kabakulak, Riketsia hastalıkları gibi.

Aranülositoz Belirtileri Nelerdir?

Bakteriyel enfeksiyonlara yakalanma tehlikesi kesindir. Kanın mm^3, ündeki granülosit sayısı 1000-1500 arasında olduğu za­man hafif, 500-1000 arasında olduğu zaman orta dereceli, 500’ün altında olduğu zaman ise çok ağır belirtiler ortaya çıkar. Öte yan­dan klinik belirtiler birlikte bulunan enfeksiyonun şiddetine ve sü­resine de bağlıdır. Ateş yükselmesi, titreme, dermansızlık olabilir. Bunlar bakteri sepsisiyle ilgilidir. Hastalık tedavi edilmezse ölüme neden olur.

Agranülositoz Tedavi Nasıl Olur?

Hastanın toksik maddelerden uzaklaştırılması gerekir. Eğer enfeksiyona bağlı ise eşlik eden en­feksiyona göre bir antibiyotik tedavisi (kültür araştırmalarına gö­re) uygulanmalıdır. Ayrıca destekleyici tedavi (yeterli sıvı ve kalori alımının sağlanması, ağız içi ve boğazın antiseptik solüsyonlarla te­mizlenmeni) gerekir.

Agranülositoz için Kullanılacak İlaçlar

Enfeksiyona bağlı agranulositoz durumlarında:                                                                                           •

Kristalize Penicillin günde 20 Mio İU, i.v. (Günde 240 mg) Gentamycin (Garamycin yada eşdeğerleri) ile kombinasyon

• Penisiline dirençli olan vakalarda Carbenicillin (Geopen-Pfîzer, Flc. lg) günde 3 g + gentamycin (Garamycin) 240 mg / gün kombinasyo­nu

• Penisiline aşırı duyarlılığı olan hastalarda sefalosporin grubu ilaçlar (Kellin, Cefamzin, Sefazol, Cefobid, Claforan, Rocephin v.d.) ile                                           Aminoglikozid antibiyotikler (Garamycin, Gensif, Genta,

Nebcin, Tobel v.d.) kombine olarak parenteral yoldan uygulanmalıdır.

İlave ve destekleyici tedaviler

• Gammaglobulin’ler ve kan transfüzyonları ağır vakalarda hayat kurtarıcıdır. Glukokortikoidler Pyrazol türevlerine bağlı agrunülositozda etkilidir. Toksik agranülositozda glukokortikoidlerin etkisi yoktur, üstelik durumu da­ha da kötüleştirebilirler. Ayrıca sitostatiklere bağlı toksik agranülositozda da glukokortikoidlerin kullanılması çok tehilkelidir. Bu du­rumlarda agranülositoza neden olan sitostatik dozu azaltılmalı ve­ya ilaç kesilmelidir.