Selen Sarı
Önemli Sebebleri
- En sık görülen baş ağrısı türleri gerilim tipi baş ağrısı, migren ve küme baş ağrısıdır.
- Migren ve gerilim baş ağrılarının tedavileri farklı olduğundan, bir doktorun baş ağrınızın türünü teşhis etmesi önemlidir.
- Bir baş ağrısı günlüğü tutmak, sizin ve doktorunuzun baş ağrınızın kalıplarını ve tetikleyicilerini aramanıza yardımcı olabilir.
- Çoğu durumda, baş ağrıları tetikleyicilerden kaçınarak veya ilaç alarak yönetilebilir.
- Reçetesiz ağrı kesici ilaçları haftada 3 defadan fazla kullanmaktan kaçının çünkü bu ‘aşırı ilaç kullanımı baş ağrısına’ neden olabilir ve böbreklerinizde ağır tahribat oluşturabilir.
Baş ağrısı nedir?
Baş ağrısı, başınızın herhangi bir yerinde yaşanan ağrıdır. Bu yaygın bir durumdur ve çoğu durumda ciddi bir hastalık belirtisi değildir. Birçok farklı baş ağrısı türleri vardır ve bunlara bir dizi farklı şey neden olabilir. Baş ağrıları bazen ciddi hastalık veya yaralanma ile ilişkilendirilebilir ve doktorunuz daha fazla teste veya acil tedaviye ihtiyacınız olduğuna karar verebilir.
Baş ağrısına ne sebep olur?
Baş ağrıları, birincil (başka bir sağlık sorununun sonucu olmayıp kendi başına ortaya çıkan) veya ikincil (başka bir sağlık sorununun sonucu olarak ortaya çıkan) olarak sınıflandırılır.
Bazen birincil baş ağrıları, aşağıdakiler gibi yaşam tarzı faktörleri tarafından tetiklenebilir:
- Alkol, özellikle kırmızı şarap,
- Nitrat içeren işlenmiş etler gibi bazı gıdalar,
- Uyku düzenindeki değişiklikler veya uyku eksikliği,
- Kötü duruş,
- Öğün atlamak,
- Stres
İkincil baş ağrılarına neden olabilecek durumlar, aşağıdakilerle ilgili nedenlerden olabilir:
- Akut veya kronik sinüs enfeksiyonları gibi sinüsler,
- Glokomu (göz tansiyonu) veya göz yorgunluğu yüksek görünen gözler
- Bazı diş problemleri de etki eder,
- Zona gibi sinirler,
- Anevrizmalar veya yüksek tansiyon gibi kan damarları,
- Orta kulak enfeksiyonları gibi kulak sorunları,
- İlaçlar ve yan etkileri…
Dehidrasyon ve kafa yaralanmaları da ikincil baş ağrılarının yaygın nedenleridir.
Farklı baş ağrısı türleri nelerdir?
Uluslararası Baş Ağrısı Derneği, 200’den fazla farklı baş ağrısı tipini tanır. En yaygın birincil baş ağrısı türleri arasında gerilim tipi baş ağrısı (TTH), migren ve küme baş ağrıları bulunur.
Gerilim tipi baş ağrıları
Gerilim tipi baş ağrısı , baş ağrısının en yaygın biçimlerinden biridir. Gerilim tipi baş ağrısı ile ağrınız genellikle başın her iki tarafındadır ve 30 dakika ile 7 gün arasında sürebilir.
Migren
Migren , bir dizi farklı tip, semptom ve şiddeti olan yaygın bir hastalıktır. Bununla birlikte, orta ila şiddetli baş ağrısı ve mide bulantısı ile karakterizedir.
Küme baş ağrıları
Küme baş ağrıları daha nadir görülen bir baş ağrısı türüdür ancak aşırı derecede ağrılı olabilir. Ataklar genellikle gruplar halinde veya genellikle gece veya sabahın erken saatlerinde meydana geldiği için küme baş ağrıları olarak adlandırılırlar.
Baş ağrım veya migrenim olduğunu nasıl anlarım?
Baş ağrısı genellikle başın her iki tarafında sıkı bir baskı olarak hissedilir ve genellikle şiddetli değildir. Bir migren, baş ağrısının yanı sıra diğer semptomları da içerir. Migren ağrısı genellikle kafanızda zonklayıcıdır ve genellikle başın bir tarafı diğerinden daha kötüdür. Mide bulantısı ve kusma yaşıyorsanız, ışığa ve/veya sese karşı hassasiyet veya parlak parıldayan ışıklar görüyorsanız, büyük olasılıkla migreniniz var demektir. Migren ve diğer baş ağrılarının tedavileri farklıdır ve bu nedenle baş ağrınızın tipini doğru bir şekilde teşhis etmek için doktorunuzu görmeniz önemlidir.
Peki başım ağrıyor doktorumu ne zaman görmeliyim?
Baş ağrısı yaygındır ve çoğu insan yaşamları boyunca en az bir tane yaşar. Genellikle hafiftirler ancak baş ağrılarınız sık sık oluyorsa ve normalde yapabileceğiniz şeyleri yapmanıza engel oluyorsa doktorunuza görünmelisiniz. Baş ağrısı için sık sık ağrı kesici kullanıyorsanız da doktorunuza görünmelisiniz.
Bazı durumlarda, baş ağrıları daha ciddi bir şeyin belirtisi olabilir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız, mümkün olan en kısa sürede doktorunuza görünün:
- ‘Şiddetli’ baş ağrısı – aniden ortaya çıkan şiddetli bir baş ağrısı,
- Birkaç hafta içinde giderek kötüleşen bir baş ağrısı,
- Geçmek bilmeyen mide bulantısı olan bir sabah baş ağrısı,
- Ateşli bir baş ağrısı, kişilik değişikliği, boyun sertliği, çift görme, kulak çınlaması, denge kaybı veya duyu kaybı,
- Kanser, bağışıklık sorunu veya ailesinde glokom yani göz tansiyonu öyküsü olan herkes için yeni bir baş ağrısı,
- Bir saatten uzun süren, kas güçsüzlüğünü içeren, normalden farklı olan veya ilk kez oral doğum kontrol hapı aldığınızda ortaya çıkan aura (görme) semptomları…
Bu durumlarda aile hekiminizi veya doktorunuzu ziyaret etmelisiniz. Bu vakaların çoğunda aile doktorunuz sizi bir uzmana sevk etmeye karar verebilir .
Doktor ne tür bir baş ağrım olduğunu nasıl anlayabilir?
Randevunuza kadar geçen haftalarda bir baş ağrısı günlüğü tutarak doktorunuzun baş ağrısı tipinizi teşhis etmesine yardımcı olabilirsiniz. Günlüğünüz, baş ağrınızın olduğu günlerin sayısını, baş ağrınızın ne kadar şiddetli olduğunu ve baş ağrısıyla ilişkili bulantı gibi diğer semptomları kaydetmelidir. Bir baş ağrısı günlüğü, doktorunuzun tedavinize yardımcı olabilecek kalıpları ve tetikleyicileri aramasına da yardımcı olabilir.
Baş ağrınızın günlük yaşamınızı nasıl etkilediğini ve eşiniz, çocuklarınız, işvereniniz, iş arkadaşlarınız ve arkadaşlarınız üzerindeki etkisini doktorunuza bildirmeniz önemlidir.
Baş ağrım kendiliğinden nasıl geçer?
Düzenli baş ağrısı yaşayan birçok kişi, baş ağrısının gelmek üzere olduğuna dair bazı işaretleri tanıyacaktır. Bu, doktorunuz tarafından reçete edilen veya reçetesiz satın aldığınız ilaçları almak için doğru zaman olabilir. Şunları da denemek yardımcı olabilir:
- Karanlık, sessiz bir odada uzanmak,
- Uyumak,
- Boynunuzun arkasına veya alnınıza soğuk veya ılık bir bez koymak,
- Temiz havada yürüyüş yapmak…
Doktorunuz veya eczacınız, baş ağrınız için ilaca ihtiyacınız olup olmadığını ve ilacı almak için en uygun zamanı belirlemenize yardımcı olabilir.
Baş ağrısı için en iyi tedavi nedir?
Baş ağrısı için tam bir tedavi olmamasına rağmen, birkaç yararlı tedavi seçeneği mevcuttur. Herhangi bir ilaç almadan önce baş ağrınızın nedeninin teşhis edilmesi önemlidir, bu nedenle doktorunuzu ziyaret etmek iyi bir ilk adımdır.
Baş ağrınız için neyin işe yaradığını bulmadan önce birkaç farklı tedaviyi denemeniz gerekebilir.
Baş ağrınız 2 haftada bir defadan daha az sıklıkta oluyorsa, parasetamol veya apranax gibi reçetesiz satılan basit ilaçlar yeterli olabilir. Daha sık baş ağrısı veya migreni olan kişiler genellikle doktorları tarafından reçete edilmesi gereken başka tür ilaçlara ihtiyaç duyarlar. Bu, baş ağrılarını önlemek için düzenli olarak alınan ilaçları veya migren için “triptanlar” gibi ilaçları içerebilir. Küme baş ağrılarınız varsa doktorunuz sizi bir uzmana yönlendirebilir.
Baş ağrılarını tedavi etmek için haftada 3 defadan fazla ağrı kesici ilaç kullanan bazı kişilerde ‘aşırı ilaç kullanımı nedeniyle baş ağrısı‘ görülebilir. Bu, gerilim tipi bir baş ağrısına benzeyebilir. Doktorunuz veya eczacınız ağrı kesici ilaçlarınızı güvenli bir şekilde nasıl kullanacağınız konusunda size rehberlik edebilir.
Baş ağrısını önleyebilir miyim?
Tetikleyicilerden kaçınmak baş ağrılarını önlemeye yardımcı olacaktır ve doktorunuzun önerdiği veya eczacınızın önerdiği şekilde doğru ilaçları kullanmak da önemlidir. Tüm tetikleyicilerden kaçınamazsınız, bu nedenle yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar arasında doğru dengeyi bulmak, uzun vadeli baş ağrısı yönetiminin anahtarıdır.
Baş ağrısı için daha yaygın tetikleyicilerden bazıları şunlardır:
- Stres,
- Alkol,
- Kafein,
- Sigara içmek,
- Çok fazla veya çok az uyku,
- Parlak ışıklar,
- Kötü çalışma koşulları,
- Hormonal değişiklikler (kadınlarda)…
Yaşam tarzı değişiklikleri ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere baş ağrılarının önlenmesine yardımcı olabilir:
- Düzenli olarak sağlıklı yemek yemek,
- Yeterince su içmek,
- Güzel oturuş,
- Düzenli egzersiz yapmak,
- Stres yönetimi…
Magnezyum, riboflavin veya CoQ10 gibi vitaminler veya takviyeler almanın baş ağrınızı önlemeye yardımcı olup olmayacağını veya ağrı kesici ilaçların aşırı kullanımının baş ağrınızı tetiklediğinden endişeleniyorsanız doktorunuza sorun.
Sık sık baş ağrısı çekiyorsanız, doktorunuz sizin için koruyucu ilaçlar yazabilir.
