Kortizonun Yan Etkileri Nelerdir

Kortizonun Yan Etkileri Nelerdir?

Tıp literatüründe steroid grubuna dahil bir ilaç olan ve halk arasında da kortizon olarak adlandırılmakta olan bu maddeyi, özünde böbrek üstü bezlerinin kabuk kısmından vücudun tamamına salgılanmakta olan bir tür hormon olarak tanımlamak doğru olacaktır. Daha çok sabahın ilk saatlerinde yoğun bir şekilde salgılanmakta olan bu hormon, vücudun, günün geri kalan diğer saatlerinde ortaya çıkabilecek birçok durma karşı hazır bir pozisyona getirme özelliği taşımaktadır. Beynin vermiş olduğu sinyaller bağlı olarak salgılanan bir hormon olan kortizon, en üst seviyeye sabah saatlerinde ulaşmakta olup akşam saatlerinde ise minimum seviyeye düşmektedir.

1950’de Nobel ödülü kazandırmış olan kortizon, pek çok hastalığın tedavisinde başarılı sonuçlar alınmasında etkili olmuştur. Tedavide kullanıldığı ilk zamanlarda sadece vücuttaki hormonun birebir eşi olurken uygulamaları söz konusu iken, günümüze ulaşılan noktada çok daha güçlü etki ortaya koyabilen ve aynı zamanda çok daha az yan etkisi bulunan sentetik kortizonlar da üretilerek tıp dünyasına kazandırılmıştır. Peki kortizonun yan etkileri nelerdir?

Kortizonun Yan Etkileri Nelerdir?

İlacın yan etkileri, kullanılan kortizonun ne şekilde ve nereye uygulandığına, dozunda göre farklılık arz etmektedir. Biyolojik sisteme bağlı olan kortizon tedavisinde, hastaya verilmekte olan hormon ilacından dolayı vücutta son derece yoğun bir dozda su ve tuz tutulması gerçekleltiğinden ötürü kan basıncının erken erken yükselmesi şeklinde ortaya çıkabilmektedir. İlaç nedeniyle kan basıncının yükselmesine bağlı olarak özellikle de yüksek tansiyon hastalığı bulunan hastalarda olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. Yüksek tansiyon problemi olmayanlarda da kortizon kullanımının uzun bir süreye dayanması, bu bireylerde yine yüksek tansiyonun gelişmesine yol açabilmektedir.

Yine kortizon uygulamalarının uzun bir süre devam etmesi, vücuttaki kan şekerinin yükselmesine yol açabilmekte, buna bağlı olarak da şeker hastalığı gibi daha pek çok hastalığa zemin hazırlamaktadır ve bu da kortizonun yan etkilerinden bir tanesidir.

Kortizon uygulamasının uzun bir vadeye dayanması hastada kemik erimesi gibi sağlık sorunlarına da yol açabilmektedir. Özellikle de çocuklarda gelişme ve büyümede geriliğe neden olduğu ileri sürülmektedir. Aynı zamanda psikolojik problemleri mevcut olan bireylere düzenli ve devamlı bir şekilde kortizon uygulanması, pek çok kez hastaların kötğleşmesine neden olabilmektedir.

Tüm bu uyan etkileri  haricinde kortizon kullanımının yan etkileri arasında adet döngüsünse bozulma, ciltte kıllanma ve kas zayıflaması gibi yan etkiler de söz konusudur. Söz konusu bu yan etkilerin şiddeti hastadan hastaya farklı olacağından dolayı kortizonun mutlaka doktor tavsiyesi doğrultusunda kullanılması ve dozunun da yine doktora danışılarak düzenlenmesi gerekmektedir. Çünkü kortizon kullanımında dozların artırılması, azaltılması ya da kullanımının bırakılması hasta açısından çok tehlikeli sonuçlara yol açabilmektedir.

Hangi Hastalıkların Tedavisinde Kortizona Gerek Duyulur?

Kortizonun pek çok hastalığın tedavisinde kullanıldığını söylemek mümkündür. Ancak daha ziyade romatizmal hastalıkların tedavisinde kullanılmakla birlikte, bunun yanı sıra astım, anafilaksi gibi problemlerde de önemli ölçüde iyileştirici bir etkiye sahiptir. Bütün bunlarla birlikte cilt ve göz hastalıkları, aynı zamanda da lösemi gibi kan hastalıklarında da aynı şekilde kortizonun gücünden faydalanıldığını söylemek mümkündür. Yaşanan kalp krizinin ardından ortaya çıkan sendromlar gibi kardiuovasküler sistemi doğrudan etkisi altına alan problemlerin haricinde vücutta kalsiyum düzeyinin  çok fazla yükselmesine bağlı olarak gelişen hiperkalsemi durumunda ve iltihaplı bağırsak hastalıklarında da yine kortizon ile  tedavi süreci devam etmektedir.

Kısacası kortizon, daha çok romatizmal hastalıkların tedavisine uygun olup bu hastalıkların tedavisinde uygulanan bir yöntemdir. Bunun dışında yukarıda belirtmiş olduğumuz diğer hastalıkların tedavisinde de kullanılmaktadır.