Ayşe Topçu
Diğer bir adıyla Palmar-plantar eritrodizestezi sendromu ismiyle anılmakta olan el ve ayak sendromu, hastalık tedavisi sürecinde kullanılan kemoterapi ajanların kullanılmasının ardından ortaya çıkan bir ilaç reaksiyonudur. El içlerinde yada ayakların taban kısımlarında ortaya çıkan kızarıklıklar bu ajanların kullanılmasının 3 gün sonrasında yaşanmaktadır.
Ortaya çıkan kızarıklarla birlikte el veya ayaklarda uyuşma, şiddetli ağrı, şişme, deri üzerinde soyulmalar, kabarmalar, ve dökülme gibi yan etkiler kendini göstermektedir.
El ve ayak sendromunun tam olarak nasıl ve ne şekilde oluştuğu konusunda ispatlanmış uygulamalar bulunmamaktadır. Bu sendrom sonucu el içi veya ayak altı kılcal damarların içine sızmakta olan kemoterapi ilaçları dokulara işleyerek ortaya bu şekilde hasarlar çıkartmaktadır.
El ayak sendromu tedavisi
El ayak sendromundan kurtulmak için hastaların uygulaması gereken maddeleri yerine getirmekten geçmektedir.
Kemoterapi ilaçlarının kesilmesi sonucu el yada ayaklarda ortaya çıkan sendrom %100 ortadan kalkmaktadır.
El ayak sendromuna neden olan kemoterapi ilaçları nelerdir.
Kapesitabine, tegafur- urasil, Sorafenib, Vinorelbine, vinkristin, vinblastine, Doksorubisin, Sitozin arabinozid, Dosetaksel,Merkaptopürin, Florodeoksiüridin,Hidroksiüre ve Siklofosfamid isimli ilaçlar el ayak sendromunu tetiklemektedir.
